Jednym z podstawowych filarów ochrony praw autorskich w Polsce były do dnia dzisiejszego zasady określenia odszkodowania należnego osobie uprawnionej z tytułu autorskich praw majątkowych. Na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu. Przepis ten miał w założeniu z jednej strony zapewnić ochronę interesów ekonomicznych twórców na wypadek naruszenia przysługujących im praw. Z drugiej jednak strony przeistaczał się w swoistą karę cywilną, której wymierzenie było niezależne o winy, skoro osoba, która dopuściła się naruszenia bez swojej winy zobowiązana była do zapłaty dwukrotności stosownego wynagrodzenia za korzystanie z utworu, a ponadto odrywał ekonomiczną wartość odszkodowania od rzeczywistej wartości szkody poniesionej przez uprawnionego.

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2015 r. Trybunał Konstytucyjny w sprawie SK 32/14 uznał, że zacytowany wyżej przepis jest niezgodny z polską Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny uznał, że niedopuszczalne jest, by uprawniony z tytułu autorskich praw majątkowych uzyskiwał możliwość dochodzenia takiego roszczenia odszkodowawczego, które całkowicie odrywałoby się od wielkości poniesionej przez niego szkody i stanowiło jej wielokrotność. Wprowadzanie do roszczenia odszkodowawczego elementów ryczałtowości nie może, zdaniem Trybunału, prowadzić do całkowitego zagubienia proporcji pomiędzy wielkością poniesionej szkody a tymże odszkodowaniem. Tymczasem rozwiązanie zawarte w zaskarżonym przepisie prowadzi do takiej sytuacji. W ocenie Trybunału ustawodawca, kształtując analizowane roszczenie, zastosował wobec sprawcy deliktu zbyt dotkliwą sankcję. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego twórca uzyskuje silne narzędzia do ochrony swoich praw na podstawie innych przepisów ustawowych, w tym do domagania się naprawienia szkody na zasadach ogólnych. Ustawodawca, kierując się potrzebą ochrony twórców, wkroczył zbyt głęboko w wolność majątkową podmiotów naruszających w sposób zawiniony autorskie prawa majątkowe. W wyniku wyroku stwierdzającego niekonstytucyjność powyższych przepisów tracą one moc.

Powyższy wyrok ma ogromne znaczenie nie tylko z powodu zasadniczej zmiany w systemie ochrony praw autorskich w Polsce, ale i dlatego, że w terminie trzech miesięcy od wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego możliwe jest złożenie wniosku o wznowienie prawomocnych postępowań opartych na treści niekonstytucyjnych przepisów. Może to spowodować lawinę roszczeń skierowanych do organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, które w wyniku wygranych spraw sądowych wyegzekwowały odszkodowania w wysokości podwójnych i potrójnych wynagrodzeń.

Osoby i firmy zainteresowane współpracą w zakresie wznowienia postępowania w wyniku którego zmuszone zostały do zapłaty odszkodowania za naruszenie autorskich praw majątkowych zapraszamy do kontaktu pod adresem mailowym: sekretariat@kancelaria-szczecin.com.